Dünya atmosferinin tropik bölgələr üzərindəki hissəsində heç gözlənməyən nəhəng ozon dəliyi aşkar edilib. Bu dəlik hər yaz mövsümündə açılan məşhur Antarktika üzərindəki ozon dəliyindən 7 dəfə böyükdür. Aparılan tədqiqatlar Antarktidadakı ozon dəliyi kimi, tropik ozon dəliyinin mərkəzindəki ozonun normal dəyərinin təxminən 80 faiz azaldığını ortaya çıxardı. Kanadanın Ontario əyalətindəki Waterloo Universitetinin alimi, professor Çing-Bin Lu bildirib ki, onun araşdırmalarına görə bu çuxur 30 ildən artıqdır ki, mövcuddur və elə bir ərazini əhatə edir ki, dünya əhalisinin yarısı bu səbəbdən zərər çəkə bilər.
Bundan başqa professor The Independent-ə bildirib:
“Yalnız yaz mövsümündə görünən Antarktika ozon dəliyindən fərqli olaraq tropik ozon dəliyi 1980-ci illərdən bəri bütün fəsillərdə peyda olub və təxminən 7 dəfə daha böyük ərazini əhatə edir. Dəlik yer səviyyəsində UV radiasiyasının artmasına və dəri xərçəngi, katarakta kimi risklərə səbəb ola bilər. Bundan başqa tropik ərazilərin ekosisteminə mənfi təsir göstərmə ehtimalı yüksəkdir”.
Tropik Ozon dəliyi əvvəldən kəşf olunmayıb?
“Bu nəhəng tropik ozon dəliyinin əvvəllər kəşf edilməməsi inanılmazdır. Bununla belə, bu kəşfin qarşısında bəzi çətinliklər var. Birincisi, əsas fotokimyəvi nəzəriyyəyə görə tropik ozon dəliyinin mövcud olması gözlənilmirdi. İkincisi, mövsümi xarakter daşıyan və əsasən yazda görünən Antarktika/Arktika ozon dəliklərindən fərqli olaraq, tropik ozon dəliyi fəsillər boyu əsaslı şəkildə dəyişmir və buna görə də ilkin müşahidə məlumatlarında görünmür”.
Ozon miqdarının azalmasına səbəb olaraq göstərilən teoriyalardan biri kosmosdan gələn kosmik şüalar atmosferdəki ozonun miqdarını azaltmasıdır. Bu teoriya da elə məhz professor Çing-Bin Lu və onun həmkarları tərəfindən irəli sürülmüşdür.
Keçdiyimiz günlərdə qlobal problemlərdən yaranan fərqli bir yeniliyi də sizinlə bölüşmüşdük. Aşağıdakı xəbərə keçid edərək həmin məlumat ilə də tanış ola bilərsiniz.
