Ötən ilin iyul ayında Avstraliya mərkəzli startap olan Synchron Elon Musk tərəfindən qurulan Neuralink şirkətindən əvvəl, ilk beyin implantını rəsmi olaraq test etdi. Nyu Yorkdakı Mount Sinai West Hospitalında keçirilən əməliyyatda ABŞ-nin FDA idarəsinin dəstəyi ilə xəstəyə beyin çipi yerləşdirildi. Elon Musk 2019-cu ildə verdiyi açıqlamalarda, hətta 2020-ci ildə insanlar üzərində təcrübələr aparmağın mümkün olacağını demişdi. Lakin il 2023 olsa da Elon Musk hələ də söz verdiyini etməklə bağlı rəsmi icazə ala bilməyib. Belə ki, Reuters resursu tərəfindən verilən məlumata görə FDA Neuralink şirkətinə insan üzərində implant sınaqları üçün yenə də icazə verməyib.
Neuralink şirkətinin implant yerləşdirmək üçün həll etməli olduğu bəzi problemlər var
Beyin implantı insan təhlükəsizliyi baxımından çox həssas detalları özündə birləşdirir. Taxılan implantın zədələrə səbəb olmaması, çıxarıla bilən olması və çıxarıldıqdan sonra problemlərin yaşanmaması olduqca vacibdir. Neuralink tərəfindən problemin nədən qaynaqlandığına dair sorğulara heç bir cavab verilməyib. Lakin Neuralink əməkdaşlarından alınan bəzi rəylərə görə Neuralink şirkətinin implant quraşdırmaqda bir neçə vacib çətinlik var.
FDA tərəfinən uyğun görülməyən detallardan biri implantın litium batareyalarla işləməsidir. İddialara görə implant bu kimi səbəblərə görə həddinən artıq isinmə problemi yaşaya bilir. Digər bir tərəfdən isə implantın telləri beynin müxtəlif nöqtələrinə bağlandığı üçün implantın çıxarılması zamanı beyin zədələnməsi riski çox böyük bir məsuliyyət formalaşdırır. Ona görə sınaqlara icazə verilməsi üçün mürəkkəb kontruksiyaya malik Neuralink hazırladığı implant həlli bütün xətaların öhdəsindən gəlməlidir.
Əslində beyin implantları hazırlamaqla məşğul olan şirkətlərin 75%-i ilk dəfədən, 85%-i isə ikinci dəfədən FDA tərəfindən sınaqlara başlamaq üçün icazə alır. Neuralink şirkətinin implant yerləşdirmək üçün müraciətinin imtina ilə sonlandığını nəzərə alsaq, böyük bir ehtimalla növbəti dəfə üçün təsdiqlənməyə hazır olacaqlar. Lakin illərdir təkmilləşdirilən implantların nə qədər uğurlu olacağı sirr olaraq qalır.
