Deyə bilərik ki, keçdiyimiz hər gün kainat, kosmos, ulduzlar, planetlər haqqında daha çox məlumatın əldə edilməsi üçün cəhdlər edilir. Bu barədə bizə ən maraqlı gələn və hər zaman mübahisəli olan yadplanetlilər mövzusu olduqca həyəcan yaradır. Elm hələdə onların var olub olmadığı ilə bağlı müzakirələrə davam edir. Yeni xəbərlərə görə yadplanetli axtarışları prosesini sürətləndirə biləcək yeni bir fikir ortaya çıxıb.
Dünyadan kənarda ola biləcək bir həyatın axtarışı çox vaxt bəzi elementlərə və ya xüsusiyyətlərə dayanır. Yəni, planetin atmosferindəki başqa bir həyat forması tərəfindən bioloji olaraq ortaya çıxan metan qazı kimi izlər araşdırılmağa çalışılır. Lakin alimlər yeni bir üsul kimi başqa planetlərdəki şəhər işıqlarını analiz etməyin lazım olduğu qənaətinə gəlibıər.
Məsələn, Yer planetinin ən güclü texnoloji izlərindən biri gecələr çıxan şəhər işıqlarıdır. Ən üstünlük təşkil edən işıq mənbəyi isə şəhər və yollarda sıx-sıx istifadə edilən küçə işıqlarıdır. Bu texniki izlər Nyu-York və Tokio kimi böyük şəhərlərdə nisbətən daha çox cəmləşib. Buradan çıxarılan nəticə odur ki, ekzoplanetlərdəki daha inkişaf etmiş sivilizasiyalar öz planetlərinin daha böyük hissəsində daha çox şəhər qurmuş ola bilər. Bununla da həmin sahələrdəki parlaq işıqların tapılması mümkündür və həyatın varlığının aşkar edilməsi asanlaşa bilər.
Bunu reallaşdırmaq üçün lazımı texnologiyamız var?
Cavab hal-hazırdakı vəziyyət üçün təssüf ki, “xeyr”-dir. Hətta yaxın 10 il ərzində buraxılacaq teleskoplarla belə, Yerdəkinə bənzər bir çox şəhəri aşkar etməyin mümkün olmadığı düşünülür. Görünür ki, yadplanetli axtarışları prosesində istifadə edilə biləcək uyğun cihazlardan biri elə məhz NASA-nın LUVOIR teleskopudur. 2039-cu il üçün hazırlanan Böyük Ultrabənövşəyi Optik İnfraqırmızı Topoqraf (LUVOIR) planetlərdəki bəzi şəhər işıqlarını analiz etməyə kömək edə biləcək.
İşıqlardan əlavə olaraq, indiyə qədər tədqiqatçılar sənayeləşmənin əlavə məhsulu kimi xaric olunan və ya müəyyən bir məqsəd üçün süni şəkildə istehsal olunan qazları axtarmağı da təklif edirlər. Bunlara azot dioksidi, xloroflorokarbonlar, hidrofluorokarbonlar, perfluorokarbon, kükürd heksaflorid və azot triflorid və.s aiddir.
Məqalədə göstərilən yadplanetli axtarışları prosesi üçün gərəkli olan texnoloji izlərin siyahısı bunlarla bitmir və nəzərə alınmayan digər mümkün əlamətlər də var. Lakin axtarış zamanı bu izlərin neçəsinin aşkar oluna biləcəyini düzgün başa düşmək üçün daha çox işlər görülməlidir. Bəs siz yadplanetlilərin mövcudluğuna inanırsınız ?
