Dünyanın ən qədim kompüteri kimi təsvir edilən Antikythera mexanizmi illərdir sirr olaraq qalır. Lakin, Alimlər mexanizmi yeni texnikalarla araşdıraraq cihazın təyinatını müəyyən etməyə çalışıblar. Alimlər 120 il əvvəl Yunanıstan sahillərində qəzaya uğramış qədim gəmidən çıxarılan 2000 illik dünyanın ilk kompüterinin sirrini açmış ola bilər.
Keçən həftə nəşr olunan yeni araşdırma, 1901-ci ildə Yunanıstanın Antikitera adasının yaxınlığında kəşf edilmiş, əl ilə idarə olunan mürəkkəb mexaniki kompüter olan qədim Antikythera mexanizmi haqqında yeni məlumatları ortaya çıxarıb. Batan gəmidə dalğıclar tərəfindən tapılan cihazın eramızdan əvvəl e.ə. II əsrə aid olduğu müəyyən edilmişdir. Parçalanmış və çox deformasiyaya uğramış olsa da, cihazın planetlərin astronomik mövqelərini hesablayan, Günəş və Ay tutulmalarını proqnozlaşdıran mürəkkəb dişlilərlə hesablama mexanizmi olduğu güman edilir.
Glasgow Universitetinin alimləri tərəfindən aparılan son araşdırmalar mexanizmin “təqvim halqası” üçün yeni yanaşmalar təqdim edir. Tədqiqatçılar statistik analiz üsullarından istifadə edərək, halqanın təxminən 354 dəlikdən ibarət olduğunu və bu rəqəmin Misir və ya digər 360 günlük təqvimlərə uyğun olmadığını bildirib. Tədqiqatçılar, çatışmayan məlumatlara əsaslanan qeyri-müəyyənliyi ölçən Woan tətbiqi Bayesian analizindən istifadə edərək, halqanın mövcud dəliklərin yerlərindən və halqanın qalan altı seqmentinin yerləşdiyi yerdən asılı olaraq, 354 və ya 355 dəliyə malik olduğunu hesablayıblar.
Glasgow Universitetinin Qravitasiya Tədqiqat İnstitutunun elmi işçisi və məqalənin müəlliflərindən biri olan Dr. Joseph Bayley qravitasiya dalğalarının aşkarlanmasında istifadə edilən üsulları halqanı daha da təhlil etmək üçün tətbiq edib. Astronomik hadisələrin səbəb olduğu məkan-zaman dalğalanmalarını ölçən LIGO detektorlarının üsullarını uyğunlaşdıraraq, Markov Chain Monte Carlo və iç-içə seçmə üsullarından istifadə edərək təqvim halqasını tədqiq etməyi bacarıb. Nəticələr cihazın tikintisində istifadə edilən qədim yunan sənətkarlığının inanılmaz dəqiqliyini nümayiş etdirən 77,1 mm radiuslu, hər bir deşik arasında cəmi 0,028 mm radial dəyişikliyə malik 354 deşikli halqanın mövcudluğunu aşkar edib.
