Nature Medicine jurnalında yayımlanmış yeni bir məqalə, dünya miqyasında yayılmış meymunçiçəyi virusu ilə bağlı yeni detallar ortaya çıxarıb. Belə ki, mayın əvvəli Nigeriyadan səyahətdən qayıtmış İngiltərədə yaşayan bir şəxsədə meymunçiçəyinin ilk halı qeydə alınıb. Həmin ayın axırına qədər İspaniya, Almaniya, Fransa, Avstraliya, Meksika və ABŞ-də bir neçə yeni xəstə aşkarlanıb. Mərkəzi və Qərbi Afrikada bölgələrinə xas olan bu xəstəlik daha əvvəl bu qədər sürətlə dünya miqyasında yayılmadığı üçün alimlər virusun genetik analizini araşdırmağa başlayıblar. Alimlər ilk olaraq yoluxmuş şəxslərdən götürülmüş 15 fərqli testi araşdırıb. Virusların genetikasının 2018 və 2019-cu illərdə İsrail, Sinqapur və İngiltərədə qeydə alınmış yoluxma halları ilə bağlantılı olduğu aşkar olunub. Meymunçiçəyinin genetik analizi Nigeriyada 2017-ci ildə qeydə alınmış yoluxma halına qədər davam edərkən, alimlər gözlənilməz bir nəticə ilə qarşılaşıblar.
Meymunçiçəyinin genetik analizi 50 yeni mutasiyanın varlığını ortaya qoyub
Prosesin baş tədqiqatçısı João Paulo Gomes mövcud meymunçiçəyinin gözlənilməz dərəcədə sürətli mutasiya mərhələsindən keçdiyini bildirib. Bu virus ildə sadəcə bir neçə mutasiyadan keçsə də hal-hazırda insanlar arasında 50 yeni mutasiya mövcuddur. 2022-ci ildəki virusun Nigeriyada 2017-ci ildə görülmüş virus nəslindən gəldiyini düşünsək indiyə qədər ən çox 5-10 mutasiya aşkarlanmalı idi.
Ehtimallara görə virus 2019 və 2022-ci illər arasında hansısa ölkədə aşkarlanmadan yayılıb. Məhz bu illər ərzində yeni mutasiyalar törəməyə davam edib. Mutasiyaların isə bu zaman ərzində yoluxucu xassəyə daha çox adaptasiya olduğu ehtimal edilir.
Tədqiqatçı Hugh Adler, 50 ildən artıqdır elmə məlum olan virusla bağlı az şey bildiyimizi vurğulayır. Onun sözlərinə görə yeni mutasiyaların yoluxma sürətini və xəstəliyin nə dərəcədə ağır təsir göstərəcəyini tam olaraq xeyli çətindir. Təəssüf ki, meymunçiçəyinin genetik analizi bu barədə dəqiq bir məlumat öyrənməyə imkan vermir.
Tədqiqatçıları maraqlandıran əsas sual isə COVID-in meymunçiçəyinin sürətlə yayılmasına təsir göstərib-göstərmədiyir. Ehtimallara görə immun sisteminin COVID nəticəsində zəifləməsi meymunçiçəyi virusunun yoluxmasına zəmin yarada bilər. Yoluxucu xəstəliklərlə bağlı mütəxəssis Raina MacIntyre qeyd edir ki, COVID-ə yoluxduqdan sonrakı 2-3 il ərzində digər viruslara yoluxma riski daha da artır.
