Bitcoin kriptovalyutasının ödəniş şəbəkəsi kimi gələcəyi yoxdur. Reuters-ə istinadən, bu sözləri FTX kriptovalyuta birjasının yaradıcısı və rəhbəri Sem Bankman-Frid deyib. Bankman-Frid həmçinin rəqəmsal valyutanı qeyri-effektivliyinə və ətraf mühitə yüksək təsirinə görə tənqid edib.
Sem Bankman-Frid, “Proof of stake” (pay sübutu) konsepsiyasına əsasən yeni kriptovalyuta şəbəkəsi yaradmağı düşünür. Yeni qoşulan şəxslər tokenlər əldə edəcəklər. Bu növ kriptovalyuta şəbəkəsinin tokenini alan iştirakçılar isə şəbəkəyə qoşula biləcəklər. İştirakçı nə qədər çox token əldə edərsə, qazancı bir o qədər çox ola biləcək (Bitcoin kriptovalyutasında Proof of Work konsepsiyası istifadə edilir).
Bəs Proof-of-Stake (PoS) nədir?
Proof-of-stake əməliyyatları emal etmək və blokçeynində yeni bloklar yaratmaq üçün kriptovalyuta konsensus mexanizmidir (qaydaların icra ediliməsinə nəzarət edən mexanizm). Konsensus mexanizmi -paylanmış məlumat bazasındakı qeydləri yoxlamaq və məlumat bazasını qorumaq üçün bir üsuldur. Kriptovalyutalar da məlumat bazası blokçeyn adlanır, buna görə də konsensus mexanizmi blokçeynin (məsələn Bitcoin) təhlükəsizliyini təmin edir.
Əsas Vəzifələr
- Kriptovalyuta sahibləri “Proof-of-Stake” (POS) köməyi ilə, iştirakçının pul kisəsinə qoyduğu tokenlərin sayına əsasən, blokçeyn üzrə əməliyyatları təsdiqləyirlər.
- Proof-of-stake (POS) blokçeyni təsdiqləmək və yeni bloklar əlavə etmək üçün istifadə edilən orijinal konsensus mexanizmi olan Proof-of-work (POW)-a alternativ olaraq yaradılmışdır.
- Proof-of-stake (POS) şəbəkəyə hücum ehtimalı baxımından daha az riskli hesab edilir, çünki kompensasiya hücumun daha az gəlirli olacağı şəkildə strukturlaşdırır.
“Proof of Stake” Bitcoin kimi kriptovalyuta şəbəkəsinə necə təsir edəcək ?
FTX başçısı hesab edir ki, “proof of stake” konsepsiyasına əsaslanan şəbəkələr kriptovalyutanın, ödəniş sistem səviyəsinə çatması üçün mütləq lazımdır. Nəticə etibarı ilə kriptovalyuta daha əl çatandı və daha az enerji istifadə edir. Hal hazırda Ethereum blokçeynı (ikinci ən böyük kriptovalyuta) “proof of stake” (pay sübutu) üsuluna keçməyə hazırlaşır.
Qeyd edək ki, halz hazırda kriptovalyuta bazarında olan vəziyyət ilə bağlı Ethereum 60% dəyər itirib. Amma analitikların fikrinə görə bu rəqəm yaxın zamanda 80% çata biləcər. Eyni zamanda Bitcoin kriptovalyutsı 2020-ci ilin dekabrından bu yana aşağı səviyyəsinə çatıb. Buna səbəb keçən həftə satbil koin adlanan TerraUSD-nin çökməsi oldu.
Bitcoin gələcəkdə ödəniş vasitəsi kimi aktual olmayacaq ?
Sem Bankman-Frid əlavə olaraq Bitcoin kriptovalyutasının pulun mühüm funksiyalarından birini yerinə yetirmək qabiliyyətinə şübhə etdiyini bildirib (ödəniş vasitəsi). Bitcoin çoxlu sayda köçürmə (saniyədə milyonlarla əməliyyat) həyata keçirə bilməz. Bundan əlavə, Bitcoin şəbəkəsi çox enerji tələb edir. Bununla belə, Bitcoin hələ də məsələn qızıl kimi “aktiv, əmtəə və əmanət” kimi istifadə edilə bilər.
