Son illərin ən maraqlı yarışlarından biri də kvant (quantum) kompüterləri sahəsində yaşanır. Texnologiya dünyasına liderlik edən ölkələrin bir-birləri ilə yarışı isə hər il daha da güclənmiş və ya “gücləndirilmiş kimi” göstərilən yeni kvant kompüterlərinin ortaya çıxmasına səbəb olur. “Gücləndirilmiş kimi” deməyimizin isə bir səbəbi var. Belə ki, Çinli alimlər bu sahədə özlərinin ən böyük rəqiblərindən biri olan Amerikanın Google şirkətini hədəf alıblar. Google şirkəti 2019-cu ildə Sycamore kvant kompüteri ilə dünyanın ən güclülərindən olduğunu iddia edirdi. Hətta dövrünün ən güclü Summit superkompüterinin hesablama problemini 10.000 il ərzində həll edə biləcəyini bildirmişdi. Lakin Çinli alimlər tədqiqat zamanı inanılmaz bir nəticə ilə qarşılaşıblar.
10.000 illik hesablama problemi müasir video kartları (GPU) ilə 15 saata tamamlanıb
Scinece jurnalında yayımlanan araşdırmada Çinli elm adamları 512 video kartlı (GPU) xüsusiləşdirilmiş kompüter ilə iddia edilən 10.000 illik hesablama problemini həll etməyə çalışıblar. Sadəcə müasir video kartlarının yüksək performanslı emal gücündən yararlanan elm adamları alqoritmlərin hesablama dəqiqliyini 0,37%-ə yüksəldərək problemi 15 saata tamamlayıblar.
Google şirkətinin Sycamore kvant kompüteri bu problemi 200 saniyədə hesablamağı bacarmışdı. Tədqiqatçılar qeyd edir ki, əllərindəki alqoritmləri elə Summit kimi superkompüter üzərindən işlətsələr nəiniki 10.000 il və ya 15 saat, sadəcə bir neçə saniyə ərzində bu hesablama problemini sonlandırmaq olardı.
Yaranmış halla bağlı Google tərəfindən verilən açıqlamada isə bunun normal hal olduğu açıqlanıb. Bildirilir ki, son illər ərzində klassik kompüter avadanlıqlarının 2022-ci ilə qədər inkişaf edərək ayaqlaşacağı gözlənilən idi. Google şirkətinin Sycamore kvant kompüteri sadəcə 53 kubitli prosessora sahib olub. Lakin növbəti illərdə bu rəqəmlər qatlanaraq artacaq. 2023-cü il üçün 1000 kubitli prosessora sahib kvant kompüterlərinin çıxarılması gözlənilir. Yəni növbəti illərdə klassik kompüterlər nə qədər inkişaf etsə də bu nəticələri əldə edə bilməyəcəkdir.
Açıqlama məntiqli olsa da Google şirkətinin 2019-cu ildəki iddiaları və aldığı mükafatlar son illər üçün biraz şişirdilmiş kimi görünür. Siz bu mövzu ilə bağlı nə düşünürsünüz? Fikirlərinizi rəylərdə qeyd edərək bizimlə bölüşə bilərsiniz.
