Startap nədir? Gəlin, əvvəlcə bu suala cavab verək: İngilis dilində işə salmaq mənasını verən startap, mövcüd olmayan hər hansı bir ideyanın gerçəkləşdirilməsi və ya daha əvvəldən mövcüd olan bir ideyanın təkmilləşdirilməsi üçün ehtiyacı aradan qaldıran, bəzən də həmin ideyanı ehtiyac halına gətirən təşəbbüslər və layihələr kimi başa düşülür. “Startap nədir?” sualını cavabladıqsa, gəlin, məqalənin əsas mövzusuna keçək.
Siz tək bir ortaqla vəya ortaqlarınızla bərabər startap qurmağa hazırlanarkən hər birinizin şirkətdə nə qədər pay sahibi olacağınızı müəyyənləşdirməlisiniz. Hər kəs arasında bərabər miqdarda hissə paylaşımı etməq qulağa ədalətli səslənsə də bu sadəcə hər kəsin şirkətə bərabər miqdarda fayda verdiyi halda aktual ola bilər. Fayda dedikdə şirkətə qoyulan maliyyə resursundan əlavə zaman, fikri mülkiyyət, iş əlaqələri və digər kəmiyyətlər də nəzərdə tutulur.
Startap hissələrinin təsisçilər arasında paylaşılması
Əgər təsisçilərin hər birinin şirkətə verdiyi fayda eyni miqdarda deyilsə hər kəsə layiq olduğu qədər pay verəcək bir sistemə ehtiyacınız var. Bu blog yazımızda hissə paylaşımı zamanı nəzərə almalı olduğunuz mövzuları ələ alacayıq.
- Startap ideyası kimə məxsusdur?
Təsisçilər arasında böyük anlaşmazlıqlara yol açan məsələlərin başında fikri mülkiyyət haqqı yer alır. Peşəkar yanaşmaya əsasən “ideyanın” sahibi digər quruculardan nisbətən daha çox pay tələb etmə haqqına sahibdir. - İş planını kim hazırlayıb?
Bir startap qurarkən bilməlisiniz ki, bu “qaranlıq bir yoldur”. İlkin müddətdə haradan başlayacağınızı və necə başlayacağınızı bilməməniz normaldır. Amma burada xatırlamalı olduğumuz bir nüans var – “Ən pis plan plansızlıqdan yaxşıdır”. Hər bir halda şirkətiniz üçün mütləq bir iş planı hazırlanmalıdır. Bu işi bir təsisçiyə həvalə edə bilərsiniz vəya təsisçilər hər biri bu planlamada iştirak edə bilər. Əgər iş planını təsisçilərdən biri hazırlayırsa onun şirkətdəki hissə haqqı nisbətən daha çox olmalıdır. - Startap fəaliyyət göstərəcəyi sahədə təsisçilərdən kiminsə peşəkar təcrübəsi var mı?
Fəaliyyət sahəsində peşəkar təcrübəyə sahib bir təsisçi ilə ortaq olmaq sizin yolunuza işıq tutacaqdır. Bu sahib ola biləcəyiniz ən böyük avantajlardan biridir və əlbəttə ki, bu təcrübəyə sahib olan təsisçiyə nisbətən daha çox pay tələb etmə haqqı verir.
Maliyyə və investisiya məsələlərində üstünlük kimdədir?
- Maliyyə və investisiya toplama proseslərini kim idarə edir?
Startap təsisçilər arasında biznes təcrübəsinə və yaxşı “network” -a sahib olan birinin investisiya toplama mərhələsində şirkətə verəcəyi fayda danılmazdır. Bu səbəbdəndir ki, həmən təsisçinin şirkətdə pay haqqı nisbətən yüksək olacaqdır. - B2B vəya B2C satış prosesini kim idarə edir?
Biznesin ən əsas hissəsi satışdır. Biznesin davamlı olması birbaşa satış ilə əlaqədardır. Mövzu satışa gəlmişkən bu əsnada bir deyimi xatırlayaq: “ideyanı tapana bir dollar, onu məhsula dönüşdürənə 10 dollar, onu satana isə 100 dollar ver”. Yəqin ki, artıq bunun nə mənaya gəldiyini anladınız. Satış prosesini idarə edən təsisçinin şirkətdə pay haqqı daha çox olmalıdır. Ən azından peşəkar yanaşma bunu tələb edir.
Bu məqalədə sıraladığımız başlıqları diqqətlə gözdən keçirərək siz də quracağınız startap layihəsində ədalətli paylaşım edə bilərsiniz. Şirkət hissələrinin ədalətli paylaşılması çox önəmlidir. Bir statistika məsələni daha yaxşı anlamağınıza köməklik edəcək. İflas edən startapların təqribən 70%-nin iflas səbəbi təsisçilər arasında sonradan ortaya çıxan anlaşmazlıqlardır. Bu səbəbdən başlanğıcda işə ədalətli yanaşmaq qurduğunuz şirkətin uğurlu olması üçün önəmlidir. Unutmayın ki, ədalətli olmaq hər kəsə eyni qədər vermək deyil, hər kəsə layiq olduğu qədəri verməkdir.
ABŞ Startap ekosistemi haqqında yazdığımız 7 maraqlı statistikanı da oxumağınızı önəririk.
