Alimlər nəzəri cəhətdən uzun müddətdir bilinən, lakin indiyə qədər reallaşdırılmamış bir konsepsiyanı həyata keçirdiklərini açıqlayıblar: qara dəlik bombası. Ancaq narahat olmağa ehtiyac yoxdur. Çünki, bu “bomba” nə əsl qara dəlik ehtiva edir, nə də Yer üçün təhlükə yaradır. Tədqiqatçılar bu təcrübəni yalnız qara dəliklərin enerjili davranışını anlamaq üçün etdiklərini vurğulayırlar.
Qara dəliklər ümumiyyətlə kosmik tələlər kimi tanınır və hər şeyi özünə çəkir və qaçmağı qeyri-mümkün edir. Lakin “erqosfer” adlanan hadisə üfüqündən bir qədər kənarda olan bölgədə işlər bir az fərqlidir. 1969-cu ildə məşhur Nobel mükafatlı fizik Rocer Penrose fırlanan qara dəliyin bu bölgəsində hissəciklərin enerjisinin artırıla biləcəyini təklif edib. Bir sözlə, qara dəliyin fırlanma enerjisi, uyğun şərtlər altında bir növ kosmik generatora çevrilə bilər. Bu fikir, qara dəliklərin sırf “enerji batan” strukturlar olmaya biləcəyini, əksinə müəyyən şərtlər altında enerji verən strukturlar ola biləcəyini irəli sürüb. Digər tərəfdən, 1971-ci ildə sovet fiziki Yakov Zeldoviç Penrozun fikrini daha da irəli apardı və eyni prinsipin qara dəlik olmadan da müşahidə oluna biləcəyini müdafiə edib. Zeldoviçin fikrincə, qara dəliyin orbitində fırlanan “güzgülər” sistemi daxil edilsəydi, aşağı tezlikli elektromaqnit dalğaları dəfələrlə qara dəliyə yönləndirilə və gücləndirilə bilərdi.
Daha sonra, sonrakı illərdə William Press və Kip Thorne bu fikirlərə əsaslanaraq “qara dəlik bombası” fenomenini irəli sürüblər. Bu fikir qara dəliyə yaxınlaşan dalğanın qara dəliyin spin enerjisindən istifadə edərək geriyə daha güclü əks olunacağına əsaslanır. Əgər bu dalğa nəzəri olaraq qara dəliyin ətrafına yerləşdirilmiş əks etdirici “güzgü” ilə yenidən qara dəliyə yönəldilsəydi, o, hər dönüşdə enerji qazanacaq və nəticədə nəzarətsiz enerji yığılması ilə partlayışa bənzər vəziyyətə gətirib çıxara bilərdi. Qara dəlik bombası termini buradan gəlir. Çünki burada fövqəlnovaya ekvivalent enerjidən söhbət gedir. Qəribə olsa da, ideya ümumi nisbilik nəzəriyyəsinə mükəmməl uyğun gəlir. Udulmuş parçanın mənfi enerjisi əslində qara dəliyin kütləsini və spinini azaldır və qaçan parçanın fizika qanunlarını pozmadan enerji qazanmasına imkan verir.
Sauthempton Universitetinin fizika professoru Hendrik Ulbricht tərəfindən aparılan təcrübədə o, Zeldoviç, Press və Torn nəzəriyyələrini praktikada tətbiq etməyi bacarıb. Eksperimental quraşdırma son dərəcə təhlükəsiz və nəzarətli idi: fırlanan alüminium silindr onu əhatə edən müxtəlif sürətlə fırlana bilən elektromaqnit rulonların içərisinə yerləşdirilib. Bu maqnit sahələri qara dəliyin ətrafındakı məkan-zamanın əyilməsini təqlid edir. Təcrübə zamanı silindr maqnit sahəsindən daha sürətli fırlandıqda, maqnit sahəsinin enerjisində nəzərəçarpacaq artım müşahidə edilib. Maraqlısı budur ki, təcrübə bununla da bitməyib. Belə ki, silindr ətrafında bir növ elektromaqnit güzgü olan rezonans dövrə əlavə edərək, komanda qeyri-adi bir şey müşahidə edib. Sadəcə təsadüfi fon səs-küyündən elektromaqnit dalğaları getdikcə güclənməyə başlayıb Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, bu “qara dəlik bombası” modeli təkcə qara dəliklərin enerjini necə ötürdüyünü anlamağa kömək edə bilməz, həm də kainatın 27 faizini təşkil etdiyi güman edilən qaranlıq maddəni izah etmək üçün ipucları verə bilər.
