Bu gün texnologiya gündəlik həyatımızın, ümumiyyətlə dünyamızın ən mühüm inkişaf amilidir. Günü-gündən dəyişən, inkişaf edən texnologiyamız sözün əsl mənasında yarandığı vaxtdan həyatımızı dəyişdirdi. Və illər keçdikcə yaşamımızın ayrılmaz parçası oldu. Son zamanlar meydana çıxmış yeni texnologiyaların sayı hesabı yoxdur. Bu gün yeni nəsil texnologiyalar əsrimizin döyünən ürəyi, az qala görən gözüdür. Müasir yaşamı texnologiyadan uzaq düşünmək mümkün deyil. Çünki, cəmiyyətin inkişafına birbaşa təsir göstərən əsas amillərdən biri də texnologiyalardır.
1. Süni intellekt
Süni intellekt (Aİ) texnologiyası bugün iş dünyasında başverən rəqəmsal transformasiyanın (rəqəmsal çevrilmənin) əsas parçalarından biridir ki, şirkətlər toplanan və ya yaradılan məlumatlara (data) görə külli miqdarda pul ödəmək üçün sıraya düzülüblər. Bu nəzəri sistem bizim intellektual səviyyəmiz ilə bərabər olacaq. Hətta demək olar ki, bizim 2 saniyə ərzində cavab verə biləcəyimiz suala süni intellektlər düşünmədən cavab verə biləcək. Hal hazırda istifadə etidiyimiz bir çox çox xüsusi tapşırıqları yerinə yetirən məhdud bacarıqlara malik süni intellekt sistemləri var. Bu, çox məhdud görünə bilər, lakin məhdud bacarıqlara sahib süni intellekt artıq SPAM filtrləri, Google Xəritələr və Siri kimi virtual köməkçilər kimi sistemləri gücləndirir. Gələcəkdə onun istifadə hallarının daha da genişləndiriləcəyi proqnozlaşdırılır.
2. 5G və Əşyaların İnterneti
Bu günümüzdə 5G çox maraqlı görünməyə bilər. Artıq 4G-miz var, bəs 5G nədir? Ancaq fərq eksponensial olacaq. 5G şəbəkələri son nəticədə 4G-dən 100 dəfə sürətli ola bilər ki, bu da daha çox cihazın qoşulmasına imkan verir, gecikməni praktiki olaraq sıfıra endirir və daha etibarlı siqnallar təmin edir. Bu simsiz texnologiya İnternetin gücündən istifadə edərək kompüterlərdən uzaq obyektlərində əşyaların interneti (IoT) üçün əsas təminat genişləndirəcək . Əşyaların interneti ( IoT ) ağıllı şəhərlər, robotlarla idarə olunan kənd təsərrüfatı və özünü idarə edən avtomobil kimi sistemləri üçün əsas texnologiyadır. Bizneslər üçün bu iki kombin son tendensiyaları birlikdə davam etdirəcək onların davamlı inkişafı növbəti səviyyəyə qaldıracaq. Bir birindən uzaqda yerləşən ofislər 5G şəbəkəsi altında daha etibarlı olur .
Məsələn, canlı hadisələrin və ya masa üstü çəkilişlərin real vaxt rejimində məlumat mübadiləsi problemsiz olur. Əşyaların interneti texnologiyası məhsuldarlığı aşağı salan müəyyən problemləri aradan qaldırmağa kömək edir. Əgər fabrikdən məlumat toplamağa uzun vaxt sərf edilirsə, amma fabrik daxilində onları toplaya, idarə edə və onlara göndərərək daha tez əldə olunmasını qarşılaya bilər.
3. Serversiz hesablama
Serversiz hesablama texnologiyası həqiqətən “serversiz” deyil. Bəzi mühim sənədlərə toxunmadan, haradasa fiziki server olmadan hesablama resurslarını təmin etmək mümkün deyil. Əvəzində bu texnologiya həmin resursları daha effektiv şəkildə paylayır. Tətbiq istifadə edilmədikdə, heç bir resurs ayrılmır. Lazım olduqda, hesablama gücü avtomatik olaraq ölçülür. Bu texnoloji dəyişiklik o deməkdir ki, şirkətlər artıq infrastruktur və ya ehtiyat ötürmə qabiliyyəti ilə bağlı narahat olmağa ehtiyac duymurlar. Bu da öz növbəsində istifadə rahatlığı və xərclərə qənaət vəd edir. Həmin arxitekturanın gözəlliklərindən biri odur ki, siz bulud provayderi tərəfindən yalnız ödənişli xidmət istifadə edərkən ödəniş edirsiniz. Boş tutum üçün pul ödəməyə ehtiyac yoxdur . Əsasən, boş yaddaş hesabı dolduqdan sonra müvafiq funksiya ilə bulud texnologiyasının icra müddəti dəyişdirilir . Beləliklə, icra başlanana qədər heç bir ödəniş etmədən böyük, mürəkkəb bir tətbiq yarada bilirsiniz.
4. Biometrik
Biometrik sistem texnologiyası istifadəçiləri üz, səs və ya barmaq izi kimi bioloji funksiyalar ilə tanımağa imkan verir. Bir çox insanların noutbuklarında və smartfonlarında bu funksiya mövcuddur. Lakin bu texnologiya təkmilləşdikcə parolla cihazı açmaq funksiyasına sonlandırıla bilər.Belə ki, əksər insanlar sadə parollardan istifadə edir. Bu parolları bütün şəxsi hesablarına tətbiq edirlər. Məhz o parollar yenilənmədiyinə görə xakerlər tərəfindən şəxsi məlumatların əldə olunmasına gətirib çıxara bilir. Hətta fərqli parollar tərtib edənlər də məlumatların oğurlanması halı ilə qarşılaşa bilir. Bu səbəblərdən dolayı biometrika həssas məlumatların ehtiyac duyulan təhlükəsizliyini vəd edir. Bir barmaq izini xam hesablama gücü ilə sındırmaq paroldan daha çətindir və birdən çox markerdən tandemdə istifadə edildikdə bu çətinlik daha da artır.
5. Kvant Hesablama
Kvant hesablama texnologiyası – hesablamanı həyata keçirmək üçün kvant vəziyyətlərinin superpozisiya və dolaşıqlıq kimi kollektiv xüsusiyyətlərindən istifadə edilməsidir. Yəni o, problemləri daha sürətli və daha dəqiq həll edir. Bəzi hallarda hətta müasir superkompüterlərin üzləşdiyi çətinlikləri aradan qaldırır. Kvant kompüterini yaxın gələcəkdə gözləmədiyini nəzərə alsaq da, kvant kompüterlərinin yuxarıda sadalanan inkişaf etməkdə olan texnologiyaların əsasına çevriləcəyini gözləyə bilərik.
