İqlim dəyişikliyi ilə bağlı indiyə qədər açıqlanan ən qəti hesabatlardan birinə görə, dünya yaxın 10 ilə qalmadan təhlükəli temperatur həddini keçəcək və planet fəlakətli istiləşmə nöqtəsinə çatacaq. Bazar ertəsi BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Hökumətlərarası Paneli (IPCC) tərəfindən açıqlanan hesabatda, dünyanın 2030-cu illərin əvvəllərindəki ən iddialı iqlim hədəfini aşaraq, istiləşməni 1,5 dərəcə selsi (2,7 dərəcə Fahrenheit) səviyyəsində yüksələcəyi hesablanır.
Ortalama 1,5 dərəcə həddi, elm adamlarının iqlim dəyişikliyinin ən pis təsirlərindən qaçmaq üçün zəruri hesab etdikləri istiləşmə həddidir. Bu rəqəm vacibdir, yuxarı qalxarsa, bu, daha tez-tez və şiddətli istilik dalğaları, quraqlıq, daşqın və tufan kimi geri dönməz və fəlakətli təsirlərə səbəb ola bilər. eləcə də dəniz səviyyəsinin qalxması və biomüxtəlifliyin itirilməsi. Buna görə də, qlobal istiləşmənin 1,5 dərəcə selsi ilə məhdudlaşdırılması iqlim dəyişikliyinin ən pis təsirlərinin qarşısını almaq və hamı üçün yaşana bilən və davamlı gələcəyi təmin etmək üçün kritik hədd kimi qəbul edilir.
Aparıcı alimlər xəbərdarlıq ediblər ki, dünyanın bu dəyişikliklərlə mübarizə planları qeyri-adekvatdır və fəlakətli istiləşmənin qarşısını almaq üçün daha aqressiv addımlar atılmalıdır. Bu həddi keçdikdə iqlim fəlakətləri simulyativ modellərə əsasən o qədər ekstremal olacaq ki, insanlar uyğunlaşmaqda ciddi çətinliklər çəkəcəklər. Dünya sisteminin əsas komponentləri ciddi şəkildə dəyişəcək. İstilik dalğaları, quraqlıq, aclıq və yoluxucu xəstəliklər əsrin sonuna qədər milyonlarla insanın həyatını təhdid altına salacaq. IPCC bildirib ki, insan fəaliyyəti nəticəsində istiləşmə artıq planeti qeydə alınmış tarixdə görünməmiş sürətlə və miqyasda dəyişdirir, cəmiyyətə və ekosistemlərə geri dönməz ziyan vurur.
IPCC son hesabatında qeyd edir ki, imkanlar sürətlə daralır və iqlim tədbirlərinin görülməsi hamı üçün davamlı gələcəyi təmin etmək üçün həyati əhəmiyyət kəsb edir. Qlobal istiləşməni sənayedən əvvəlki səviyyədən 1,5°C yuxarı məhdudlaşdırmaq bütün sektorlarda istixana qazı emissiyalarının dərin, sürətli və davamlı şəkildə azaldılmasını tələb edir. IPCC hesab edir ki, istiləşməni 1,5°C-ə qədər məhdudlaşdırmaq üçün 2030-cu ilə qədər istixana qazı emissiyaları və karbon emissiyalarını 2019-cu ildə qeydə alınmış səviyyələrlə müqayisədə tələb olunan ilə müqayisədə 43% və uyğun olaraq 48% azaltmaq lazımdır. Dünya əhalisinin yarısı iqlimə həssas ərazilərdə yaşayır və ən əhəmiyyətli mənfi təsirlər Afrika, Mərkəzi və Cənubi Amerika, az inkişaf etmiş ölkələr və xüsusilə ada ölkələridir.
Antonio Guterres, müvafiq olaraq 2060 və 2070-ci illərdə xalis sıfıra çatmağı planlaşdıran Çin və Hindistan kimi inkişaf etməkdə olan iqtisadiyyatların inkişaf etmiş ölkələrlə birlikdə emissiyaların azaldılması səylərini gücləndirməli olduqlarını da bildirdi. Həm BMT prezidenti, həm də IPCC dünyanı qlobal istixana qazı emissiyalarının dörddə üçündən çoxuna cavabdeh olan kömür, neft və təbii qazı mərhələli şəkildə dayandırmağa çağırıb.
