Astronomlar Yupiter kimi qaz nəhənglərinin öz Günəş sistemimizdə necə əmələ gəldiyini daha yaxşı anlamağa kömək edə biləcək bir kəşf ediblər. Müşahidələr indiyə qədər olduqca nadir olan yeni bir planetin doğulmasının şahidi oldu. Təbii ki, kainatın müxtəlif yerlərində yeni planetlərin əmələ gəldiyi məlumdur, lakin onları müşahidə etmək olduqca nadirdir. Əslində, yeni müşahidə ilə indiyə qədər yalnız üç planet doğumu aşkar edilmişdir. Ən son kəşf Avropa Cənub Rəsədxanasının Sfera alətindən alınan məlumatların təhlili nəticəsində edilib. Məlumatlarla dəstəklənən müşahidələr nəticəsində Yer yaxınlığında (hara baxdığınızdan asılı olaraq) yeni protoplanet aşkar edilib.
Yeni planet astronomların bir neçə ildir müşahidə etdiyi HD 169142 ulduzunun ətrafında fırlanan qaz nəhəngidir və kütləsi Yupiterdən təxminən üç dəfə böyükdür. HD 169142b adlandırılan protoplanet öz ulduzundan 37 astronomik vahid (Yerlə Günəş arasındakı məsafədən 37 dəfə böyük) orbitində fırlanır. Qaz nəhənginin öz ulduzu ətrafında tam bir orbitə çıxması təxminən 166 il çəkir. HD 169142 sisteminin bizdən məsafəsi 371 işıq ilidir. İnsan miqyasında bu uzaq görünsə də, biz kosmos miqyasında bu sistemlə eyni qonşuluqdayıq.
HD 169142 ulduzu isti, sıx qaz və toz diski ilə əhatə olunub. Bu mənzərə mahiyyətcə Yer, Mars və başqalarının hələ formalaşmadığı erkən Günəş sisteminə bənzəyir. Zamanla bu qaz və toz diski cazibə qüvvəsi ilə planetə çevriləcək. Yeni kəşf edilən planetin sonrakı mərhələlərində peyki də ola bilər. Bu arada onu da qeyd edək ki, müşahidə edilən digər iki protoplanet 2018-ci ildə Yerdən təxminən 369 işıq ili uzaqlıqda kəşf edilmiş PDS 70b və PDS 70c-dir.
Araşdırmanın həmmüəllifi Lain Hammond, HD 169142 ulduzunun 2015-2019-cu illər arasında müşahidə edildiyini və əldə edilən görüntülərlə 2019-cu ildə sistemdə yeni bir planetin formalaşmağa başladığının nəzəriyyə edildiyini bildirir. Yeni tapıntılar əvvəlki məlumatların yenidən təhlili, eləcə də yeni yüksək keyfiyyətli müşahidələrin daxil edilməsi ilə bu fərziyyəni təsdiqləyir. Araşdırmada iştirak edən Valentin Christiaens planetin çox gənc bir mərhələsinə baxdığımızı vurğulayır. NASA-nın James Webb Kosmik Teleskopundan istifadə edərək gələcək müşahidələrin belə erkən planet əmələ gəlməsinə dair əlavə ipuçları verəcəyi düşünülür.
