Atlantik okeanının axıntısı artıq kritik vəziyyətdədir və çökməyə yaxınlaşır, alimlər bununla bağlı insanlara xəbərdarlıq edir. Beləliklə Atlantik okeanı cərəyanlarının dağılması gözləniləndən daha tez həyata keçə bilər. Mürəkkəb kompüter simulyasiyalarından istifadə edən yeni bir araşdırma qırmızı bayraq qaldıraraq həyəcan təbili çalır. Science Advances jurnalında dərc olunan araşdırmaya görə, qlobal okean üzərindən istilik və duzu effektiv şəkildə daşıyan Atlantik Meridional Daşqın Sirkulyasiyası (AMOC) son vaxtlar böyük bir “dönmə nöqtəsi”nə doğru gedir.
Tədqiqat dağılmanın nə vaxt baş verə biləcəyi ilə bağlı bir qrafik təqdim etməsə də- AMOC 2004-cü ildən bəri yaxından müşahidə olunur. Avropa və xüsusilə Amazon tropik meşələri üçün dağıdıcı təsirlərin ola biləcəyi proqnozlaşdırılır. Araşdırmaya görə, AMOC çökərsə, Avropanın bəzi yerlərində orta temperatur bir əsr ərzində Selsi üzrə 30 dərəcə aşağı düşə bilər. Bir əsr uzun müddət kimi görünsə də, elm adamları potensial dəyişikliklərin yalnız onilliklər ərzində əhəmiyyətli dərəcədə hiss olunacağını söyləyirlər. Məsələn, Norveçdə fevralın temperaturu hər on ildə 3,5 dərəcə aşağı düşə bilər.
Eynilə, Amazonda elm adamları araşdırmalarında yağıntıların normasında kəskin dəyişikliyi müşahidə etdilər ki, bu da quru mövsümün rütubətli mövsümə və əksinə çevrildiyini göstərir. Elm adamları iddia edirlər ki, bu dəyişikliklər Amazon tropik meşələrinin ekosistemini ciddi şəkildə poza bilər. Qeyd edək ki, Atlantic Meridional Overturning Circulation Atlantik Okeanı daxilində mövcud axıntı sistemlərdən biridir. AMOC, cənubun isti və duzlu sularını şimala, şimalın soyuq və dərin sularını isə cənuba daşıyır. Bu dövriyyə dünyanın müxtəlif hissələrinə istilik gətirir və həmçinin okean həyatını davam etdirmək üçün lazım olan qidaları daşıyır. Ona görə də bu sistemin korlanması və ya tam dağılması təkcə regional deyil, həm də iqlim dəyişikliyinə və onun təsirlərinə səbəb olacaqdır.
